Urządzenia elektroenergetyczne = urządzenia energetyczne. Co to oznacza dla dyrektorów i nadzoru w komunikacji miejskiej?
Na co dzień w transporcie publicznym spotykamy się z różnymi pojęciami prawnymi. Jedno z nich często wprowadza zamieszanie: raz przepisy mówią o urządzeniach energetycznych, a innym razem o urządzeniach elektroenergetycznych. Czy to dwa różne światy? Odpowiedź brzmi: nie. Urządzenia elektroenergetyczne to po prostu urządzenia energetyczne, ale zawężone wyłącznie do prądu elektrycznego.

Na pierwszy rzut oka różnica w nazewnictwie wydaje się kosmetyczna. Jednak w praktyce, to właśnie od tego, jak czytamy przepisy, zależy odpowiedzialność zarządów, dyrektorów technicznych i osób nadzorujących w transporcie publicznym.
Jak czytać przepisy?
- Gdy widzisz w przepisach termin „urządzenia energetyczne” → obejmuje całość: elektroenergetyka, ciepłownictwo, gaz, itp.
- Gdy widzisz „urządzenia elektroenergetyczne” → chodzi tylko o część elektryczną, ale dokumentacja i zasady są tożsame jak w energetyce ogólnej.
- Instrukcje eksploatacji elektroenergetycznych = instrukcje eksploatacji energetycznych, tyle że zawężone do elektroenergetyki i dostosowane do danej branży (np. transport).
To pokazuje, że urządzenia elektroenergetyczne są podzbiorem urządzeń energetycznych. Dlatego podlegają tym samym zasadom bezpieczeństwa i dokumentacji.
Co mówią przepisy?
Rozporządzenie Ministra Energii z 2019 r. (Dz.U. 2021.1210), wskazuje pełen katalog tego, co musi zawierać instrukcja eksploatacji urządzeń energetycznych. To dokument bazowy dla wszystkich branż.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 2021 r. (Dz.U. 2022.125), dla komunikacji miejskiej i autobusowej doprecyzowuje, że:
- prace przy urządzeniach elektroenergetycznych pod napięciem wymagają asekuracji (co najmniej dwie osoby),
- instrukcje muszą zawierać procedury włączania i wyłączania napięcia oraz uziemień ochronnych,
- pracodawca ma obowiązek je regularnie aktualizować i zapewnić pracownikom stały dostęp do ich treści.
W praktyce oznacza to, że zakład komunikacji miejskiej nie tworzy odrębnej „instrukcji elektroenergetycznej. To jest ta sama instrukcja eksploatacji, tylko dostosowana do urządzeń, które macie na co dzień: sieci trakcyjnej, rozdzielni elektrycznych w zajezdniach. Ważne też, aby poza tą instrukcją opracować ogólnozakładową Instrukcję organizacji bezpiecznej pracy.
Co z tego wynika?
- Nie ma dwóch różnych dokumentów. Instrukcja eksploatacji elektroenergetycznych = instrukcja eksploatacji energetycznych, tylko zawężona do prądu.
- Aktualizacja to obowiązek. Przepisy wymagają, aby instrukcje były stale aktualizowane i dostępne dla pracowników.
Wniosek dla firm komunikacyjnych
Nie komplikujcie sobie życia, nie szukajcie „drugiego kompletu” dokumentów. Macie jeden obowiązek. Opracować i aktualizować instrukcję eksploatacji urządzeń energetycznych. Aby być w zgodzie z przepisami do tej instrukcji musicie jeszcze opracować Instrukcję organizacji bezpiecznej pracy.
A jeśli ktoś w firmie powie: „ale tu jest napisane elektroenergetyczne”, odpowiedzcie: „to po prostu nasza energetyka, czyli elektryka”
Sekura Medio – wsparcie dla komunikacji miejskiej oraz autobusowej komunikacji międzymiastowej.
W Sekura Medio pomagamy firmom komunikacji miejskiej oraz autobusowej komunikacji międzymiastowej:
- opracować lub zaktualizować instrukcje eksploatacji zgodnie z prawem,
- opracować lub zaktualizować instrukcję organizacji bezpiecznej pracy przy urządzeniach energetycznych,
- przełożyć język przepisów na praktyczne procedury w zajezdniach i przy sieciach trakcyjnych,
- przygotować zarząd i nadzór do kontroli – tak, aby dokumentacja była nie tylko zgodna, ale i realnie chroniła odpowiedzialnych.
Jeżeli dyrekcja chce, aby załoga sama opracowała instrukcję eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych (energetycznych) lub Instrukcję organizacji bezpiecznej pracy przy urządzeniach elektroenergetycznych, to można skorzystać z naszej oferty szkoleniowej lub konsultacji podczas opracowywania instrukcji.
Jeśli chcesz skorzystać z usług konsultantów zewnętrznych aby przeszkolić personel, opracować instrukcje eksploatacji lub instrukcję organizacji bezpiecznej pracy skontaktuj się z nami.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Nie. To ten sam obszar. Urządzenia elektroenergetyczne to po prostu urządzenia energetyczne, ograniczone wyłącznie do elektryki.
Zgodnie z przepisami odpowiedzialność spoczywa na pracodawcy, czyli zarządzie lub osobach kierujących zakładem. To oni muszą zapewnić opracowanie, aktualizację i nadzór nad instrukcjami.
Bo najczęściej odbywają się pod napięciem lub w jego pobliżu, a to oznacza najwyższy poziom ryzyka dla zdrowia i życia. Dlatego przepisy wymagają asekuracji – co najmniej dwóch osób przy takich pracach.
Tak. Jest to obowiązek wynikający z branżowych przepisów bhp oraz rozporządzenia bhp dla urządzeń energetycznych. Różnica jest jedynie w nazewnictwie. Przepisy branżowe dla komunikacji miejskiej zawężają to do urządzeń elektroenergetycznych, ale jest to nadal ta sama instrukcja.