Warunki ochrony przeciwpożarowej w instrukcji bezpieczeństwa pożarowego.
Autor: Krzysztof Dudziak, właściciel Secura Medio
Wprowadzenie
Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego to jeden z kluczowych dokumentów w każdej firmie zajmującej się działalnością przemysłową, magazynową, usługową czy rolniczą. Jednym z jej najważniejszych rozdziałów są warunki ochrony przeciwpożarowej, które odzwierciedlają charakter obiektu i związane z nim zagrożenia. Odpowiednio przygotowane, są nieocenione w sytuacjach awaryjnych i stanowią ważny punkt odniesienia dla właścicieli, zarządców i użytkowników oraz dla służb ratowniczych i inwestorów.
1. Podstawy określania warunków ochrony przeciwpożarowej
Warunki te wynikają przede wszystkim z:
– przeznaczenia i sposobu użytkowania obiektu,
– prowadzonego procesu technologicznego,
– sposobu magazynowania materiałów,
– parametrów technicznych budynku,
– zagrożeń wybuchem.
Źródłem danych są:
– dla nowych obiektów: projekty budowlane i techniczne,
– dla istniejących: analiza stanu faktycznego (audyt ppoż.) oraz informacje od właściciela, zarządcy lub użytkownika obiektu (najczęściej pracodawcy).
2. Przeznaczenie i sposób użytkowania obiektu
Pierwszym krokiem jest określenie, do czego służy obiekt — czy to budynek mieszkalny, szkoła, magazyn, zakład produkcyjny czy obiekt rolniczy.
Strefy pożarowe
Każdy obiekt klasyfikujemy do jednej z trzech stref:
– ZL – budynki mieszkalne, zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej (dodatkowo z podziałem na kategorię zagrożenia ludzi),
– PM – budynki produkcyjne i magazynowe,
– IM – budynki inwentarskie, służące hodowli zwierząt.
Liczba osób i przeznaczenie pomieszczeń
Ważne jest ustalenie maksymalnej liczby osób przebywających jednocześnie w obiekcie — ma to wpływ na projektowanie dróg ewakuacyjnych.
Pomieszczenia dzielimy na:
– przeznaczone na stały pobyt ludzi – powyżej 4 h dziennie,
– czasowy pobyt – od 2 do 4 h dziennie,
– nieprzeznaczone na pobyt – do 2 h dziennie lub pomieszczenia, w których obecność ludzi wymaga środków ochrony osobistej.
3. Proces technologiczny
W obiektach przemysłowych i magazynowych należy szczegółowo opisać:
– wykorzystywane materiały palne i niebezpieczne,
– ich maksymalne ilości,
– przebieg procesów technologicznych,
– obecność substancji mogących powodować pożar lub wybuch.
4. Magazynowanie i obciążenie ogniowe
Dla materiałów magazynowanych należy określić:
– ilości materiałów palnych,
– sposób ich składowania,
– gęstość obciążenia ogniowego, która wpływa na tempo rozprzestrzeniania się ognia.
5. Parametry techniczne obiektu
W tej części opisuje się:
– powierzchnię, kubaturę i wysokość budynku,
– klasę odporności pożarowej,
– rozmieszczenie dróg pożarowych,
– lokalizację hydrantów i punktów poboru wody.
6. Zagrożenia wybuchem
Instrukcja powinna zawierać:
– lokalizację stref zagrożenia wybuchem,
– wykaz substancji tworzących mieszaniny wybuchowe,
– opis stosowanych zabezpieczeń technicznych,
– systemy detekcji, wentylacji oraz wykrywania gazów i par.
7. Wózki elektryczne i akumulatory
W przypadku stosowania wózków z akumulatorami trakcyjnymi, które są ładowane w halach lub pomieszczeniach specjalnych:
– należy wykonać ocenę zagrożenia wybuchem dla stanowisk ładowania akumulatorów,
– zawrzeć jej wyniki w instrukcji lub odnieść się do dokumentu zabezpieczenia przed wybuchem, który jest opracowywany po uwzględnieniu oceny ryzyka możliwości wystąpienia atmosfery wybuchowej
– uwzględnić obecność atmosfer wybuchowych i ocenę ryzyka.
8. Znaczenie praktyczne instrukcji
Rzetelne opracowanie rozdziału o warunkach ochrony przeciwpożarowej:
– ułatwia działania remontowe i reorganizacyjne w zakładzie,
– przyspiesza działania PSP w sytuacjach zagrożenia,
– wspiera działania prewencyjne oraz przygotowanie do kontroli organów nadzoru.
Podsumowanie
Warunki ochrony przeciwpożarowej to nie tylko formalność – to realna mapa ryzyka dla każdego zakładu pracy. Ich prawidłowe opracowanie może zadecydować o bezpieczeństwie ludzi i mienia. Jeśli prowadzisz działalność produkcyjną lub logistyczną, zadbaj o to, by ten rozdział Twojej instrukcji bezpieczeństwa pożarowego był dokładny, aktualny i oparty na faktach.