Koordynator a Koordynujący
Na pierwszy rzut oka pojęcia koordynator i koordynujący brzmią podobnie. W praktyce to dwie różne funkcje, które wynikają z odmiennych przepisów prawa i odnoszą się do odmiennych obszarów bezpieczeństwa. Zrozumienie tej różnicy ma ogromne znaczenie dla osób organizujących i nadzorujących prace w zakładach przemysłowych.
Koordynator organizuje i nadzoruje ludzi.
Podstawą funkcjonowania koordynatora jest art. 208 Kodeksu pracy. Przepis ten nakłada obowiązek:
- współdziałania pracodawców, gdy w tym samym miejscu pracują pracownicy różnych firm,
- wyznaczenia koordynatora BHP,
- ustalenia wspólnych zasad bezpieczeństwa i procedur alarmowych,
- informowania siebie nawzajem i pracowników o zagrożeniach.
To oznacza, że koordynator patrzy z perspektywy pracowników. Jego zadaniem jest zadbać o spójność zasad, nadzorować współpracę i dopilnować, aby wszyscy, niezależnie od tego, kto ich zatrudnia, byli chronieni w równym stopniu.
Przepisy branżowe wyjaśniają rolę Koordynatora:
- rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy budowie i eksploatacji sieci gazowych oraz uruchamianiu instalacji gazowych gazu ziemnego podkreśla, że koordynator musi zapewnić realizację prac zgodnie z instrukcją, ustalić harmonogram i system łączności, a także zapewnić współpracę osób nadzorujących zespoły,
- w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych powtarza te same obowiązki z wyjątkiem harmonogramu który jest sporządzany jeżeli wymaga tego bezpieczeństwo lub technologia ich wykonywania.
Podsumowując, możemy stwierdzić, że Koordynator ustala i zapewnia. To on scala działania wielu zespołów w jedną bezpieczną całość.
Koordynujący nadzoruje maszyny i urządzenia
Koordynujący to funkcja zdefiniowana w rozporządzeniu w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych.
To osoba wyznaczona przez poleceniodawcę, której zadaniem jest:
- uzgodnienie czynności związanych z wyłączeniem i ponownym uruchomieniem urządzeń,
- dopilnowanie przygotowania i likwidacji strefy pracy,
- ustalenie kolejności działań, przerw i wznowień,
- wydanie zgody na uruchomienie urządzenia po zakończeniu prac.
Oznacza to, że Koordynujący patrzy z perspektywy urządzeń i instalacji. Dba o to, by maszyny były bezpiecznie wyłączone i ponownie włączone, a ich eksploatacja nie stwarzała zagrożenia dla ludzi ani dla środowiska.
Przykład praktyczny: przegląd sprężarek w zakładzie produkcyjnym
Wyobraźmy sobie, że w zakładzie produkcyjnym planowany jest przegląd sprężarek powietrza. W pracach uczestniczą:
- pracownicy zakładu (utrzymanie ruchu),
- firma serwisowa (prace eksploatacyjne),
- podwykonawca (czyszczenie i wymiana filtrów).
Koordynator musi być powołany, ponieważ na terenie zakładu jednocześnie pracują różni pracodawcy. On odpowiada za bezpieczeństwo ludzi, ustala harmonogram i zasady współpracy, a także nadzoruje komunikację między zespołami.
Koordynujący odpowiada za stronę techniczną, uzgadnia wyłączenie sprężarek, zabezpiecza instalację powietrzną, a po zakończeniu przeglądu dopuszcza do ponownego uruchomienia urządzeń.
Dzięki takiemu podziałowi ról można uniknąć zarówno chaosu organizacyjnego, jak i ryzyka poważnej awarii czy wypadku.
Dlaczego tak ważne są instrukcje?
Obie funkcje koordynator i koordynujący działają w oparciu o instrukcje:
- Instrukcja eksploatacji urządzenia energetycznego opisuje, jak bezpiecznie obsługiwać i konserwować urządzenia, jakie zagrożenia mogą wystąpić i jak je eliminować.
- Instrukcja organizacji bezpiecznej pracy (IOBP) określa role poszczególnych osób (koordynatora, koordynującego, kierującego zespołem, dopuszczającego), zasady prowadzenia prac oraz sposób nadzoru i komunikacji.
Bez tych dokumentów trudno byłoby jasno podzielić obowiązki i odpowiedzialność. Instrukcje są jak mapa drogowa bezpieczeństwa. To one pozwalają opisać procesy i pokazać, kto za co odpowiada i jakie zasady obowiązują w strefie pracy.
Podsumowanie
Koordynator – ustala i zapewnia: patrzy na ludzi, współpracę pracodawców i organizację całego procesu.
Koordynujący – uzgadnia i nadzoruje: patrzy na urządzenia i ich bezpieczną eksploatację.
Choć role się uzupełniają, to nie należy ich mylić. Koordynator scala bezpieczeństwo całego środowiska pracy, a koordynujący pilnuje technicznego bezpieczeństwa urządzeń. Razem tworzą system, który chroni ludzi, maszyny i ciągłość produkcji.
O autorze:
Krzysztof Dudziak – specjalista BHP i PPOŻ.. Właściciel Sekura Medio, prowadzi audyty, szkolenia i opracowuje procedury, wspierając firmy w praktycznym wdrażaniu zasad bezpieczeństwa. Łączy wiedzę techniczną z prostymi, skutecznymi rozwiązaniami podnoszącymi bezpieczeństwo pracy.
Najczęściej zadawane pytania FAQ
Koordynator BHP to osoba wyznaczona zgodnie z art. 208 Kodeksu pracy, gdy w jednym miejscu pracują pracownicy różnych pracodawców. Jego zadaniem jest ustalenie wspólnych zasad bezpieczeństwa, nadzorowanie współpracy i dbanie o ochronę wszystkich pracowników.
Koordynujący to osoba wyznaczona przez poleceniodawcę, odpowiedzialna za uzgadnianie działań związanych z ruchem urządzeń energetycznych – m.in. ich wyłączenie, zabezpieczenie, dopuszczenie do prac i ponowne uruchomienie.
Koordynator odpowiada za ludzi i organizację pracy w kontekście BHP, a koordynujący za urządzenia i ich bezpieczną eksploatację.
Koordynator jest wymagany, gdy w tym samym miejscu pracują pracownicy różnych firm – np. zakład produkcyjny i zewnętrzna firma serwisowa.
Koordynujący jest wyznaczany w ramach prac eksploatacyjnych przy urządzeniach energetycznych, gdy potrzebna jest koordynacja prac z ruchem urządzeń.